* آزمایش سه محوری (Triaxial Test):
این آزمایش بر مبنای استاندارد ASTM، متداولترین آزمایش برای تعیین پارامترهای مقاومتی خاک میباشد که به طور گسترده در کارهای مهندسی استفاده میگردد. در این آزمایش، یک نمونهی استوانهای (به قطر 38 و ارتفاع 76 میلیمتر و یا قطر 50 و ارتفاع 100 میلیمتر) از خاک دست نخورده یا بازسازی شده درون غشا قرار داده شده، نمونه آب بند گشته و سپس درون محفظه پر از آب قرار گرفته و با اعمال فشار بر آب، فشار همه جانبهی مورد نظر به نمونهی درون سلول اعمال میگردد و سپس فشار قائم یا تنش انحرافی تا زمان گسیختگی به نمونه اعمال میگردد. این آزمایش بسته به شرایط زهکشی نمونه در در سه حالت زیر انجام میگیرد.
- آزمایش سهمحوری تحکیم نیافته زهکشی نشده یا UU به شمارهی D-2850 انجام میگردد؛ در این آزمایش اجازه زهکشی در هیچ یک از مراحل آزمایش به نمونه داده نمیشود. در نتیجه چه در حین اعمال فشار جانبی محفظه و چه در حین اعمال نیروی برشی محوری، شیرهای زهکشی نمونه بسته میباشند. این آزمایش به منظور بررسی پایداری کوتاه مدت خاکهای رسی اشباع به کار میرود.
- آزمایش سهمحوری تحکیم یافته زهکشی شده یا CD به شمارهی D-7181 انجام میگردد؛ در این آزمایش در حین اعمال فشار جانبی، اجازه زهکشی به نمونه داده میشود ولی در حین اعمال تنش انحرافی، شیر زهکشی بسته بوده و اجازه زهکشی به نمونه داده نمیشود. این آزمایش برای بررسی پایداری خاکهای رسی که تحکیم یافتهاند ولی بارگذاری جدیدی به آنها وارد میشود (مانند زلزله) به کار میرود.
- آزمایش سهمحوری تحکیم یافته زهکشی نشده یا CU به شمارهی D-4767 انجام میگردد؛ در حین اعمال فشار جانبی و اعمال تنش انحرافی، شیر زهکشی باز میباشد و اجازه زهکشی به نمونه داده میشود. در نتیجه در حین این آزمایش فشار آب منفذی نمونه صفر میباشد و مقادیر تنشهای وارده همان تنش موثر وارد بر ذرات خاک میباشد. این آزمایش به منظور بررسی پایداری بلند مدت خاکهای رسی اشباع که زهکشی شدهاند و پایداری خاکهای غیرچسبنده (ماسهای یا شنی) کاربرد دارد.
![]()