نمونه‌گیری از خاک
هدف از مطالعات ژئوتکنیک و اکتشافات صحرایی تعیین مشخصات خاک جهت شناسایی رفتار آن است. که بر اساس نتایج حاصل از حفاری‌ها و آزمایش‌های صحرایی و آزمایشگاهی تعیین می‌گردد. از این رو می‌بایست نمونه‌هایی از خاک تهیه و جهت انجام آزمایش به آزمایشگاه ارسال گردد. نکته قابل تامل در نمونه‌گیری از خاک این است که نمونه مورد نظر می‌بایست معرف شرایط واقعی خاک در محل باشد. از این رو مشخصات نمونه‌گیر، نحوه نمونه‌گیری، شرایط حمل و نگهداری نمونه بسیار حائز اهمیت است.
انواع نمونه با توجه به قابلیت انطباق با شرایط صحرایی به دو دسته زیر تقسیم می‌شود:
• نمونه دست خورده
• نمونه دست نخوردهنمونه دست خورده
در نمونه دست خورده ساختار صحرایی خاک، درصد تخلخل و رطوبت تغییر می‌کند ولی اندازه ذرات حفظ می‌شوند. از جمله آزمایش‌هایی که بر روی نمونه دست خورده انجام می‌شود می‌توان به حدود اتربرگ، حد انقباض و دانه‌بندی اشاره کرد. در خاک‌های دانه‌ای اخذ نمونه دست نخورده بسیار مشکل است. از این رو نمونه را به اندازه دانسیته صحرایی آن متراکم می‌کنند. این نوع نمونه به نام نمونه بازسازی شده شناخته می‌شود. همچنین می‌بایست به این نکته توجه کرد که در خاک‌های دانه‌ای سیمانته شده نمی‌توان نمونه باز سازی شده ساخت زیرا باعث از بین رفتن سیمانتاسیون آن خواهد شد.
در شکل ۱ تا ۳، نمای نمونه‌های دست خورده اخذ شده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی نشان داده شده است.
شکل ۱: نمونه دست خورده اخذ شده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شکل ۲: نمونه دست خورده اخذ شده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شکل ۳: نمونه دست خورده اخذ شده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شرایط نگهداری نمونه دست خورده بسته به شرایط مورد نیاز پروژه انجام می‌گیرد. در صورت، لزوم حفظ رطوبت نمونه آن را در داخل فویل بسته بندی و حفظ می‌کنند. چند نمونه از نمونه‌های اخذ شده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی در شکل ۴ تا ۸ آورده شده است.
شکل ۴: بسته بندی نمونه دست خورده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شکل ۵: بسته بندی نمونه دست خورده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شکل ۶: بسته بندی نمونه دست خورده توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شکل ۷: خروج نمونه از داخل نمونه گیر توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
شکل ۸: نمونه گیری توسط کربارل دوبل توسط شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی
نمونه دست نخورده
در نمونه دست نخورده پارامترهای خاک جهت انجام کلیه آزمایش‌ها عینا مشابه خاک موجود در محل می‌باشد.
از جمله نمونه‌گیرهایی که نمونه دست نخورده حاصل می‌کند نمونه گیر جدار نازک و یا شلبی است. که نسبت قطر بیرونی به قطر درونی آن کم است و توسط فشار به داخل خاک هدایت می‌شود.
در عملیات اخذ نمونه شلبی در شرکت مهندسین مشاور باران خاک و پی مطابق شکل‌های ۹ تا ۱۳ پس از اخذ نمونه دو سر آن جهت حفظ رطوبت و ایزوله کردن آن، موم اندود می‌شود. اطلاعات مربوط به نام پروژه، نام گمانه، عمق حفاری، جهت بالا و پایین نمونه و بخشی از اطلاعات مورد نیاز بر روی آن الصاق می‌گردد و سپس نمونه داخل لوله پولیکا قرار داده شده و درپوش آن بسته می‌شود و نسخه دیگری از اطلاعات نیز بر روی آن الصاق شده و جهت انتقال به آزمایشگاه با احتیاط حمل می‌گردد.
