آزمایش باربری کالیفرنیا (California Bearing Ratio, CBR)
شماره استاندارد آزمایش
AASHTO T 193-81 و ASTM D 1883-87
هدف آزمایش
تعیین ظرفیت باربری خاک بستر و کلیه لایه های روسازی
موارد کاربرد
برای تمامی خاک ها استفاده می شود ولی معمولا روی نمونه هایی انجام می شود که با درصد رطوبت بهینه متراکم شده باشند.
اين آزمايش در سال 1929 ميلادي و قبل از جنگ جهانی دوم، در اداره راهسازي ايالت كاليفرنياي آمريكا مورد استفاده قرار گرفت. به كمك اين آزمايش مقاومت برشي خاك در يك رطوبت و وزن مخصوص معين، مشخص مي شود. این پارامتر در پي سازي براي بيان كيفيت نسبي خاك زير پي، و در راهسازي برای به دست آوردن مقاومت برشي خاك در برابر بارهاي ترافيكي از اهميت بسزايي برخوردار است. بنا به تعريف آزمایش CBR (California Bearing Ratio) عبارت است از بار لازم براي نفوذ پیستون استاندارد با شکل، سرعت و عمق معين در يك نمونه مورد آزمايش به نیروی لازم برای فروبردن پیستونی با همین ویژگی‌ها در مصالح استاندارد. هرچه سطح خاک از مقاومت بیشتری برخوردار باشد، مقدار نرخ CBR بیشتر خواهد بود. مواد استاندارد برای این آزمایش، سنگ آهکی خرد شده کالیفرنیا است که مقدار CBR آن برابر 100 است، این مقدار نشان می دهد که مشاهده مقادیر بیش از 100 در خاک های متراکم دور از انتظار نیست. رابطه زیر روش به دست آوردن این مقدار را نشان می دهد که در آن p فشار اندازه گیری شده در سایت و ps فشار لازم برای رسیدن به نفوذ برابر در خاک استاندارد است.