مطالعات زمین شناسی(Geology)
زمین شناسی به معنای مطالعه علم زمین است. این علم از جنبه های مختلف درباره سیاره ای که روی آن زندگی می کنیم به بحث می پردازد. مطالعات زمین شناسی برای هر منطقه عبارت است از:
1) بررسی وضعیت زمین شناسی محل پروژه از نظر شکل گیری لایه های زمین.
2) بررسی گسل‌های موجود و بررسی مسائل مرتبط به گسل‌های جوان فعال و ارزیابی لرزه خیزی و تکتونیک عمومی منطقه .
3) ارائه اطلاعات چینه شناسی و لیتولوژی محدوده کار.
4) تطبیق وضعیت توپوگرافی منطقه با نقشه زمین شناسی محل ، تهیه گزارش زمین شناسی از محل پروژه و دیگر مشخصات زمین شناسی منطقه.
با کمی دقت متوجه می شویم که زمین شناسی در واقع از 4 دیدگاه مختلف زمین را مورد مطالعه قرار می دهد:
فرآیند های زمین شناسی
بررسی کلیه فرآیندهای طبیعی فعال در زمین چون آتش فشانی، لرزه خیزی، فرسایش، رسوب گذاری و مانند آن می پردازد. امروزه می دانیم که پستی و بلندی و عوارض گوناگون سطح زمین نتیجه عمل متقابل دو دسته از فرآیند ها است.
اول فرآیند های بیرونی که از یک طرف موجب متلاشی شدن، ساییدن، حل¬کردن و به حرکت درآوردن سنگ های زمین می شوند. نتیجه نهایی فرآیند های بیرونی از بین رفتن برجستگی های زمین و پر شدن فرورفتگی های آن است. عمده انرژی این فرآیندها از خورشید می باشد.
فرآیند های دیگری که منشا آن ها داخل زمین است و در ایجاد شکل های متنوع سطح زمین دخالت دارند به فرآیند های درونی معروف اند. مثل: تشکیل کوه، عقب نشینی و پایین رفتن سطح آب دریا که منشا انرژی های آن ها، زلزله، آتش فشان و کوهزایی است.
ساخت های زمین شناسی
مطالعه اشکال و ساخت هایی که بر اثر عملکرد فرایندهای زمین شناسی ایجاد می شوند. همچون یک گسل یا مخروط یک آتش فشان، دره یک رودخانه یا لایه های ناشی از رسوب گذاری در دریا.
مصالح زمین شناسی
بخشی از دانش زمین شناسی به بررسی مواد تشکیل دهنده زمین چون کانی ها، سنگ ها، خاک ها و آب می پردازد.
زمان زمین شناسی
در زمین شناسی علاوه بر آن که فرآیندها، ساخت ها و مصالح به طور مجرد مورد بررسی قرار می گیرند تغییراتشان در طول زمان مورد بررسی قرار می گیرد. به این ترتیب است که تاریخ کره زمین و وقایع و رخدادهای آن مشخص می شود.
گروهی از مولفین زمین شناسی را یکی از علوم پایه می دانند. در صورتی که به نظر می رسد زمین شناسی را نتوان یک علم دانست. کمی دقت نشان می دهد که در عمل قانون خاصی که بتوان آن را مختص زمین شناسی دانست وجود ندارد. در واقع، زمین شناسی دانشی است که با استفاده از قوانین، اصول و روش های علمی چون فیزیک، شیمی، ریاضی و زیست شناسی به مطالعه زمین می پردازد. علاوه بر ویژگی های گفته شده شاید بتوان دانش زمین شناسی را به نحو زیر خلاصه کرد:
- زمین شناسی علمی پویا است.
- زمین شناسی علمی تجربی است.
- زمین شناسی برای مطالعه طبیعت از ابزار و روش متنوعی بهره می گیرد.
- داده های زمین شناسی اغلب ناقص است.
- زمین شناسان برای آن که نتایج بررسی شان هر چه بیشتر با واقعیت وفق دهند ابتدا به گردآوری اطلاعات و با تحلیل داده های موجود فرضیه ای را طظراحی می کنند. بعد از آن با بررسی و مطالعات بیشتر الگوی ارائه شده را تصحیح و تبدیل به یک نظریه می کنند.
- زمین شناسان از یک اصل مهم استفاده می کنند. این اصل که به اصل یکنواختی نامیده می شود، یعنی زمان حال کلید زمان گذشته است. در نتیجه با مطالعات شرایط کنونی می توان به وضعیت گذشته دست پیدا کرد.
امروزه مطالعات زمین شناسی در بسیاری از رشته ها همانند کشاورزی، استخراج معادن، شهرسازی، راهسازی، سدسازی و دیگر پروژه های عمرانی اهمیت خاصی کسب کرده است.