گزارش تخصصی مسیریابی خط لوله های نفتی و گازی
برای تعیین مسیر دسترسی به خط لوله، ابتدا مطالعات زمین شناسی که منجر به شناسایی عوارض سطحی زمین شامل دشت، تپه ماهور، رودخانه ها و مسیرهای مواصلاتی، نوع رسوبات زمین شناسی و همچنین گسل های اصلی و فرعی مسیر می شود، انجام می گیرد. به طور کلی اهداف مطالعات مسیریابی خطوط لوله عبارت است از:
- تعیین کوتاه ترین مسیر خط لوله و بهترین مکان برای تاسیسات با حداقل مشکلات زمین-شناسی و ژئوتکنیکی به همراه توجیه فنی و اقتصادی در بخش مطالعات مسیریابی
- شناسایی کلیه عوارض و سوانح طبیعی مانند: رانش، لغزش، گسل و... به منظور شناخت مسیر خط لوله و محل تاسیسات برای برای ساخت جاده سرویس ودسترسی، تعیین عمق لوله گذاری، نحوه حفر کانال در طول مسیر خط، حفاظت لوله در نقاط سنگی، عوارض و تقاطع با گسل ها، رودخانه ها، مسیل ها، باتلاقی ها، آبروها و...، حفاظت جاده های سرویس و دسترسی و تاسیسات به طوری که در کوتاه مدت وبلند مدت آسیبی به آن ها وارد نشود.
- تعیین پارامترهای فنی ومکانیکی خاک در مسیر خط لوله و تاسیسات
- ارزیابی مشخصه های ژئوتکنیکی و زمین شناسی مهندسی، ارائه خدمات مهندسی و توصیه های فنی از قبیل تعیین محل و نوع سازه و ابنیه های مورد ملزوم در مسیر خط لوله و تاسیسات، تمهیدات و عملیاتی که به نحوی در انجام طراحی و محاسبه مقادیر برآورد احداث خط لوله و تاسیسات تاثیر گذار است مانند عملیات خاکبرداری و حفاری، ابنیه های فنی، نوع فونداسیون های مخازن و تجهیزات و ساختمان ها، تثبیت و بهسازی خاک، دفع آب های سطحی، دیوارهای حائل، پل روگذر و زیرگذر رودخانه، نحوه عبور لوله از رودخانه و...
- ارزیابی مقاومت الکتریکی خاک و مواد شیمیایی آن در مسیر خط لوله و تاسیسات به منظور طراحی حفاظت در مقابل خوردگی.
نمونه ای از مطالعات تعیین مسیر دسترسی توسط این شرکت مهندسین مشاور به شکل زیر است.
به طور کلی انجام مطالعات بررسی مسیر در دو سطح کلان (بین مشاوران مختلف و کارفرما) و تخصصی (حوزه تخصصی هر مشاور) قابل تقسیم بندی است. توضیحات زیر در خصوص این دو سطح مطالعاتی قابل ارائه می باشد:
سطح کلان
یک کرویدور اولیه بر اساس کمترین حجم عملیات خاکی توسط کارفرما ارائه می گردد. این کرویدور توسط مشاوران مختلف و همچنین در جلسات مشترک کارشناسی مورد بررسی قرار می گیرد. کوانع و مخاطرات مشاهده شده در طول مسیر توسط مشاورین به بحث گذاشته و به منظور گذر از این موانع، مسیرهای جایگزین (واریانت) توسط خرد جمعی مشاورین پیشنهاد می گردد. در این مرحله به منظور تسهیل انجام مطالعات، مسیر بر اساس واریانت های پیشنهادی توسط مشاور نقشه برداری به قطعات مختلف تقسیم بندی شده و قطعات و واریانت های پیشنهادی جهت بررسی های مجدد و تکمیلی و همچنین امتیازدهی به مشاورین مختلف ابلاغ می گردد.
سطح تخصصی
مطالعات تخصصی زمین شناسی توسط این مهندسین مشاور انجام می شود و نتایج آن در گزارش تخصصی مسیریابی ارائه خواهد شد. در این سطح از مطالعات واریانت های اولیه تعیین شده در سطح کلان بر اساس پارامترها و فاکتورهای اعلام شده از سوی کارفرما در شرح خدمات و همچنین سایر جوانب فنی و مهندسی مورد بررسی قرار می گیرند. این مطالعات به سه مرحله کلی قابل تقسیم بندی است:
الف) بررسی دفتری اولیه شامل تهیه و تحلیل نقشه ها و مستندات موجود
ب) بازدید و پیمایش صحرایی از کل مسیر و واریانت ها به منظور بررسی اولیه، صحت سنجی و یافتن سایر نکات تکمیلی
ج) کنترل، نتیجه گیری و جمع بندی تمام موانع و مشکلات در واریانت های مختلف، تهیه جدول امتیازدهی و وزن دهی عوامل موثر. معیارهای امتیاز دهی نیز عبارتند از:
- لغزش ها، راش ها، شکستگی ها، چین خوردگی ها
- عوارضی نظیر دشت، تپه، کوهستان، دره، مرداب
- آبراهه ها، چشمه ها، دریاچه های فصلی و دائمی، رودخانه ها، مسیل ها
- گسل ها
- جنس خاک، توده های سنگ و صعوبت اجرایی
- آبگیرها و گنبدهای نمکی
- روانگرایی
- هر نوع مخاطرات زمین شناسی و زمین لرزه ای و میزان خطرپذیری کار
- شرایط زیست محیطی و حفاظت محیط زیست.
بعد از بررسی معیارهای امتیاز دهی، هر کدام از واریانت ها مقایسه شده و بر اساس محاسبات و تجارب مهندسی امتیازدهی می شوند. به منظور تعیین واریانت برتر باید امتیاز گرفته شده در فاکتورهای مختلف با یکدیگر تجمیع شوند. هر کدام از فاکتورها وزن و اهمیت مشخصی در نمره نهایی خواهند داشت که باید در امتیاز آن تاثیر داده شود.