آزمایش پرسیومتری (Pressuremeter test)
شماره استاندارد آزمایش
ASTM D 4719
هدف آزمایش
به دست آوردن خصوصیات نشست پذیری از جمله ضریب عکس العمل افقی، پارامترهای مقاومتی و مکانیکی.
موارد کاربرد
در انواع مختلفی از خاک ها و سنگ ها کاربرد دارد.
پرسیومتر منارد، پروبی است که در عمق مورد نظر درون گمانه حفاری شده قرار داده شده و سپس به سلول اندازه‌گیری آن، توسط سیال، فشار اعمال می‌گردد. فشار اعمالی موجب افزایش حجم بالن می‌شود. فشار اعمالی در بازه‌های زمانی ثابت، افزایش داده می شود و تغییرات حجم متناظر با آن ثبت شده و سپس نمودار فشار-تغییر حجم رسم می‌گردد. با استفاده از این نمودار می‌توان اطلاعات سودمندی مانند پارامترهای تغییر شکل (مدول الاستیسیته، مدول برشی و ضریب پواسون)، پارامترهای مقاومت خاک (زاویه اصطکاک داخلی خاک ماسه‌ای و مقاومت برشی زهکشی نشده خاک رسی) و ضریب فشار افقی را بدست آورد. اندازه‌گیری‌های انجام شده به لحاظ مكانيزم بارگذاري نیز انطباق خوبی با بارگذاری‌های واقعی وارده بر خاک دارد، از مزایای دیگر این آزمایش این است که تئوری حاکم بر آن به‌صورت مطلوبی قوی بوده و نتایج به دست آمده تکرارپذیری مناسبی دارد. بعلاوه این روش دست‌خوردگی کمی در خاک ایجاد می کند.
پرسیومتر از یک پروب که شامل سیستم نفوذ در خاک و سیستم قابل انبساط، لوله‌های انتقال سیال ها، کنترل کننده فشار براي كنترل و ثبت نتايج آزمايش و حجم، یک مخزن ذخیره هوای فشرده و لوله های رابط انتقال فشار و ... تشکیل شده است که اجزاء آن در اشکال زیر دیده می‌شود.
پرسیومتر منارد
پرسیومترها به دو دسته عمده زیر تقسیم می شوند:
- پیش حفار: پرسيومتر پيش حفار (Pre-Bored Pressuremeter) درون گمانه‌ای كه از قبل آماده شده قرار گرفته و آزمايش انجام می‌گیرد (مانند پرسیومتر منارد). اين نوع پرسيومترها در كليه خاک‌ها و سنگ‌های ضعيف كه امكان ایجاد گمانه در آن‌ها باشد قابل استفاده می‌باشند.
- خود حفار: پرسیومتر خودحفار (Self- Boring Pressuremeter) نیازی به حفاری قبل از انجام آزمایش ندارد و نقطه قوت آن اعمال دست‌خوردگی کمتر به خاک می‌باشد.
تحلیل تست پرسیومتر به روش خود حفار در رس لندن