مطالعات زمین شناسی(Geology)
زمینشناسی به معنای مطالعه علم زمین است. این علم از جنبههای مختلف درباره سیارهای که روی آن زندگی میکنیم به بحث میپردازد. مطالعات زمینشناسی برای هر منطقه عبارت است از:
1) بررسی وضعیت زمین شناسی محل پروژه از نظر شکل گیری لایه های زمین.
2)بررسی گسلهای موجود و بررسی مسائل مرتبط به گسلهای جوان فعال و ارزیابی لرزه خیزی و تکتونیک عمومی منطقه .
3) ارائه اطلاعات چینه شناسی و لیتولوژی محدوده کار.
4)تطبیق وضعیت توپوگرافی منطقه با نقشه زمین شناسی محل ، تهیه گزارش زمین شناسی از محل پروژه و دیگر مشخصات زمین شناسی منطقه.
با کمی دقت متوجه میشویم که زمینشناسی در واقع از 4 دیدگاه مختلف زمین را مورد مطالعه قرار میدهد:
الف) فرآیندهای زمینشناسی: بررسی کلیه فرآیندهای طبیعی فعال در زمین چون آتشفشانی، لرزهخیزی، فرسایش، رسوبگذاری و مانند آن میپردازد. امروزه میدانیم که پستی و بلندی و عوارض گوناگون سطح زمین نتیجه عمل متقابل دو دسته از فرآیندها است.
اول فرآیندهای بیرونی که از یک طرف موجب متلاشی شدن، ساییدن، حلکردن و به حرکت درآوردن سنگهای زمین میشوند. نتیجه نهایی فرآیندهای بیرونی از بین رفتن برجستگیهای زمین و پر شدن فرورفتگیهای آن است. عمده انرژی این فرآیندها از خورشید میباشد.
فرآیندهای دیگری که منشا آنها داخل زمین است و در ایجاد شکلهای متنوع سطح زمین دخالت دارند به فرآیندهای درونی معروفاند. مثل: تشکیل کوه، عقبنشینی و پایین رفتن سطح آب دریا که منشا انرژیهای آنها، زلزله، آتشفشان و کوهزایی است.
ب) ساختهای زمینشناسی: مطالعه اشکال و ساختهایی که بر اثر عملکرد فرایندهای زمینشناسی ایجاد میشوند. همچون یک گسل یا مخروط یک آتشفشان، دره یک رودخانه یا لایههای ناشی از رسوبگذاری در دریا.
ج) مصالح زمینشناسی: بخشی از دانش زمینشناسی به بررسی مواد تشکیل دهنده زمین چون کانیها، سنگها، خاکها و آب میپردازد.
د) زمان زمینشناسی: در زمینشناسی علاوه بر آن که فرآیندها، ساختها و مصالح به طور مجرد مورد بررسی قرار میگیرند تغییراتشان در طول زمان مورد بررسی قرار میگیرد. به این ترتیب است که تاریخ کره زمین و وقایع و رخدادهای آن مشخص میشود.

گروهی از مولفین زمین شناسی را یکی از علوم پایه میدانند. در صورتی که به نظر میرسد زمینشناسی را نتوان یک علم دانست. کمی دقت نشان میدهد که در عمل قانون خاصی که بتوان آن را مختص زمین شناسی دانست وجود ندارد. در واقع، زمین شناسی دانشی است که با استفاده از قوانین، اصول و روشهای علمی چون فیزیک، شیمی، ریاضی و زیست شناسی به مطالعه زمین میپردازد. علاوه بر ویژگیهای گفته شده شاید بتوان دانش زمین شناسی را به نحو زیر خلاصه کرد:
- زمین شناسی علمی پویا است.
- زمین شناسی علمی تجربی است.
- زمین شناسی برای مطالعه طبیعت از ابزار و روش متنوعی بهره میگیرد.
- داده های زمینشناسی اغلب ناقص است.
- زمین شناسان برای آن که نتایج بررسیشان هر چه بیشتر با واقعیت وفق دهند ابتدا به گردآوری اطلاعات و با تحلیل داده های موجود فرضیهای را طظراحی میکنند. بعد از آن با بررسی و مطالعات بیشتر الگوی ارائه شده را تصحیح و تبدیل به یک نظریه میکنند.
- زمین شناسان از یک اصل مهم استفاده میکنند. این اصل که به اصل یکنواختی نامیده میشود، یعنی زمان حال کلید زمان گذشته است. در نتیجه با مطالعات شرایط کنونی میتوان به وضعیت گذشته دست پیدا کرد.
امروزه مطالعات زمینشناسی در بسیاری از رشتهها همانند کشاورزی، استخراج معادن، شهرسازی، راهسازی، سدسازی و دیگر پروژههای عمرانی اهمیت خاصی کسب کرده است.